Mögnun jarskjálftans í Mexíkó

Jarðskjálftinn sem skók Mexíkóborg var slæmur, og yfir 270 hafa látist. Skjálftinn var meðalstór, um 7,1, en í um 85 km fjarlægð. Ástæðan fyri miklu tjóni á mönnum og byggingum var samt ekki einfaldlega vegna stærðar skjálftans, heldur vegna ástæðna jarðlaga undir borginni. Þegar Spánverjar komu árið 1521 hét borgin Tenochtitlan, höfuðborg Axtecaþjóðarinnar. En Tenochtitlan var staðsett á eyjum og umhverfis stórt stöðuvatn; Texcoco. Eftir komu Spánverja var hafist handa við að ræsa fram og fylla upp í vatnið. Nú stendur því borgin að miklu leyti á allt að 100 m þykku leirkenndu vatnsseti og lausum vatnssósa sandi.   Þegar jarðskjálftabylgjur berast í setið undir borginni, þá hægja þær á sér frá um 2 km á sekúndu, niður í um 50 m á sek. Um leið magnast og hækka bylgjurnar (amplitude) og valda meiri skaða. Myndin sýnir útlínur gamla stöðuvatnsins og svæðið þar sem mögnunin á skjálftum gerist. Mögnunin nemur um hundrað sinnum.  Staðsetning borgarinnar getur því varla verið verri, og mun alltaf vald vandamálum.

Var búið að múlbinda Ítalska skjálftafræðinga?

Hvað segja Ítalskir jarðvísindamenn um stóra skjálftann, sem nýlega reið yfir borgina Amatrice? Mig grunar að þeir segi ekki neitt af ótta við að verða dregnir fyrir dómarann. Skýringin er sú, að ítalskir jarðvísindamenn voru múlbundnir í réttarhöldum varðandi jarðskjálftann í L’Aquila árið 2009.

Hinn 6. apríl árið 2009 reið stór jarðskjálfti, af stærðinni 6,3 yfir fornu borgina L’Aquila á Ítalíu. Um 300 manns fórust. Nokkrum mánuðum áður fór að bera á tíðum smáskjálftum undir borginni. Almenningur varð órór, einkum eftir að amatör skjálftafræðingur spáði því að stór skjálfti væri yfirvofandi. Hans spádómur var byggður á vaxandi útstreymi af radon gasi úr jörðu, og sennilega var það rétt hjá honum. Hinn 31. mars 2009 hélt nefnd sérfræðinga opinn fund, til að fara yfir gögn frá jarðskjálftamælum á svæðinu og til að veita yfirvöldum góð ráð. Á fundi með fjölmiðlum á eftir, þar sem jarðvísindamennirnir Franco Barberi og Bernardo De Bernardinis mættu, lýstu þeir því yfir að það væru engar líkur á stórum skjálfta. De Bernardinis lýsti því einnig yfir að vísindamenn telji að það sé engin hætta vegna þess, að nú eru öflin í jarðskorpunni að eyðast í smáskjálftum. Þannig gerðu vísindamenn lítið úr hættunni, til að róa fólkið og til að eyða spádómum um stóra skjálftann. Af þessum sökum kusu flestir íbúar L’Aquila að vera um kyrrt innanhúss, í það þess að fara út á götu, eins og þau voru vön í jarðskjálfta. Þess vegna dó svo mikill fjöldi íbúa í húsum sínum í jarðskjálftanum einni viku eftir að vísindanefndin hafði fundað.

Réttarhöld voru haldin yfir vísindamönnunum sjö, og allir voru þeir sekir fundnir um manndráp í október árið 2012, eftir þrettán mánaða réttarhöld, sem dáleiddu vísindasamfélagið um heim allan. Myndin sýnir þá félagana sjö.

Skjálftakortið af Ítalíu

Hér er gott kort af skjálftasvæðinu á Ítalíu, um 100 km fyrir norðaustan höfuðborgina Róm. Staðsetning stóru skjálftanna árin 1997 (Annifo, stærð 6,1 á Richter), 2009 (L'Aquila 6,3) og 2016 (Amatrice, 6,2) er sýnd með rauðum blettum. Aðrir minni skjálftar með gulum og brúnum merkjum. Allir skjálftarnir raða sér upp á línu, sem markar stefnu misgengja í jarðskorpunni efitr endilöngum hrygg Appennine fjallgarðsins. Þá er þessi hluti misgengjanna búinn að rifna. Næst rifnar skorpan væntanlega fyrir norðvestan eða suðaustan þessa svæðis. Skjálftin var á um 10 km dýpi, en slíkir grunnir skjálftar valda oftast meira tjóni.

Í óstjórnuðu landi hrynja húsin

Þorpin Amatrice, Accumoli og Pescara del Tronto eru rústir einar og 247 eru látnir af völdum jarðskjálftans. En hvað er framundan? Eitt stærsta vandamál Ítalíu er, að lögum og reglum er ekki fylgt. Það er til dæmis búið að koma á mjög góðum reglum á ítalíu varðandi það að reisa húsbyggingar með tilliti til tíðra jarðskjálfta og einnig veitt mikið fé til að styrkja hin mörgu og fögru eldri hús landsins. En ekkert er gert, reglum ekki fylgt og menn yppa bara öxlum, með stæl. Peningarnir hverfa í vasa spilltra stjórnmálamanna eða verktaka tengdum mafíunni.

Af þeim sökum er hver einasti jarðskjálfti einn nýr harmleikur, sem ekkert er lært af. Og um leið hverfur af sögusviðinu merkileg forn byggð og dýrmætar minjar um forna frægð. Milljónir efra höfðu til dæmis verið veittar til að styrkja og verja sjúkrahúsið í Amatrice gegn jarðskjálfaskemmdum, en ekkert var gert og peningarnir horfnir. Nú er sjúkrahúsið rústir einar. Forna borgin Aquila er enn í rústum eftir jarðskjálftann árið 2009 (6,3 af stærð) og ekkert aðhafst þátt fyrir milljóna fjárveitingar. Spilling, skipulagðar glæpahreyfingar, ríkið og Páfagarður: þetta er ótrúleg blanda, sem kemur engu í framkvæmd nema illa fengnum auð í fáa einkavasa.   Ég syrgi hina fögru Ítalíu, en ber um leið takmarkaða virðingu fyrir fólkinu, sem reynir ekki að hrista af sér þetta gjörspillta pólitíska kerfi. Myndin er frá Amatrice þorpi úr lofti.

 

 

Hvað veldur jarðskjálftanum á Ítalíu?

Jarðskorpa Ítalíu er eins og krumpað dagblað, sem er illa troðið inn um póstlúguna heima hjá þér. Hér hefur mikið gengið á, og jarðhræringar munu halda áfram, en höfuð orsökin er fyrst og fremst tengd hreyfingu Afríkuflekans miðað við Evrópu. Nú mjakast Afríkuflekinn stöðugt norður um 4 til 5 mm á ári og heldur áfram að þrengja og loka Miðjarðarhafinu. Ein afleiðing þessa skorpuhreyfinga eru jarðskjálftar, eins og jarsðkjálfti af stærðinni 6,2 í vikunni í grennd við bæinn Norcia og Amatrice. Þetta er reyndar ekki mjög stór skjálfti, miðað við það sem við venjumst í Kyrrahafi, en flest hús á Ítalíu eru illa byggð múrsteinshús, án jarnbindinga og hrynja því við minnsta tilfelli.

            Flókin flekamót liggja eftir skaga Ítalíu endilöngum og mynda Appenine fjöll. Þessi flekamót eru eins og risastór saumur á jarðskorpunni, en hér stangast flekarnir á og skerast í mörgum misgengjum. Myndin sýnir þversnið af Ítalíu, frá norðaustri til suðvesturs. Það er gamall og þykkur fleki, um 100 km þykkur, sem sígur til suðvesturs undir Ítalíu og myndar fjallgarðinn. En fyrir vestan er þynnri skorpa, aðeins um 20 til 30 km þykk, sem einkennir Tyrrenahafið. Á mótunum verða mörg snið misgengi, eins og það sem er nú virkt, með mikilli skjálftavirkni.

Hver voru upptök Lissabon skjálftans árið 1755?

Mestu náttúruhamfarir sem um getur í Evrópu eru tengdar jarðskjálftanum í Lissabon í Portúgal, árið 1755, en þrátt fyrir mikilvægi þessa atburðar í mannkynssögunni, þá vitum við harla lítið um upptök hans. Það var Allraheilagamessa í kaþólska heiminum hinn 1. nóvember, og fólk þyrptist í kirkjur landsins að venju. Allt í einu reið yfir stór jarðskjálfti um kl. 940 um morguninn og skömmu síðar annar enn stærri. Nær allar kirkjur landsins og aðrar steinbyggingar hrundu til grunna, fullar af fólki. Um 40 mínútum síðar skall stór flóðbylgja, milli 7 og 15 metrar á hæð, á hafnarhverfið og byggð nærri sjó í Lissabon. Á sama tíma kviknaði í borginni, sennilega mest út frá kertum og öðrum ljósum sem skreyttu allar kirkjur þennan morgun. Borgareldurinn var algjör og borgin brann í þrjá daga. Lissabon var rúst ein á eftir. Um 90 þúsund fórust í Portugal (íbúafjöldi í Lissabon var þá um 230 þúsund) og flóðbylgjan drap einnig um tíu þúsund í Marokkó. Lissabon var þá ein ríkasta borg á jörðu, en hún hafði safnað auð sem miðstöð hins mikla siglingaveldis Portúgal. Gull og gersemar streymdu til borgarinnar í meir en tvö hundruð ár frá löndum Mið- og Suður Ameríku, þar sem Portúgalar rændu og rupluðu og grófu upp gersemar, sem allar voru fluttar til Lissabon. Allt þetta fór forgörðum í eldsvoðanum og flóðinu og þar á meðal konungshöllin, með sitt 75 þúsund binda bókasafn. Tapið á menningarlegu verðmæti í þessum bruna minnir helst á brunan á bókasafni Alexandríu í Egyptalandi til forna.

Jarðskjálftinn mikli er talinn vera amk. 8,7 að styrkleika. Skjálftinn, var talinn eiga upptök um 200 km fyrir vestan Portúgal, kl. 940 að morgni. Skjálftarnir voru þrír, og sá stærsti í miðjunni. Hans var vart um nær alla Evrópu, til Luxemborgar, Þýskalands og jafnvel Svíþjóðar. Mikið tjón varð einnig í Alsír og Marokkó. Það er reyndar merkilegt, að hvorki staðsetning á upptökum né tegund skorpuhreyfingarinnar er enn þekkt fyrir þennan risastóra skjálfta. Lengi vel hafa jarðvísindamenn verið á þeirri skoðun að hann ætti upptök sín í brotabelti, sem liggur á milli Azoreyja og Gíbraltar og stefnir austur-vestur.   Það mikið og langt misgengi á mótum Afríkuflekans og Evrasíuflekans í Norður Atlantshafi, sem nefnist Gíbraltar-Azores brotabeltið. Það liggur í austur átt frá Azoreseyjum og nær alla leið til Gíbraltarsunds. En slík brotabelti mynda yfir leitt ekki svo stóra skjálfta sem þennan. Nýlega hefur komið fram sú skoðun (M.A. Gutscher ofl.), að undir Cadizflóa og undir Gíbraltar sé að myndast sigbelti, þar sem jarðskorpa Norður Atlantshafsins sígur undir jarðskorpu Marokkó og Íberíuskagans. Allir stærstu jarðskjálftar sögunnar hafa einmitt myndast við hreyfingar á sigbeltum sem þessu. En þessi hugmynd um sigbelti undir Gíbraltar er enn mjög umdeild og ráðgátan um upptök skjálftans mikla er alls ekki leyst.

Myndin sýnir hugmyndir um staðsetningu á upptökum skjálftans árið 1755 (stórir brúnir hringir). Einnig sýnir myndin upptök seinni skjálfta á þessu svæði, sem hafa verið staðsettir með nokkri nákvæmni og svo staðsetningu sigbeltisins undir Gíbraltar.

Flóðbylgjan breiddist hratt út um allt Norður Atlantshaf og hefur sennilega náð til Íslands eftir um fimm tíma. En engar heimildir eru til um flóðbylgju hér á landi í tengslum við skjálftann mikla árið 1755. Sveinbjörn Rafnsson hefur frætt mig um hvað gerðist á Íslandi á þessum tíma. Hinn 11. september 1755 varð mikill jarðskjálfti á Norðurlandi sem þeir Eggert Ólafsson og Bjarni Pálsson lýsa í skýrslu til danska vísindafélagsins. Hinn 17. október til 7. nóvember 1755 var eldgos í Kötlu. En einmitt meðan á þessu gosi stóð varð eyðing Lissabonborgar 1. nóvember 1755. Uppástunga Sveinbjörns er sú, að Íslendingar hafi hreinlega ekki tekið eftir Lissabonbylgjunni vegna eldgossins í Kötlu og menn hafi kennt Kötlu um allt saman. Það er engin ástæða til að ætla að nokkuð samband sé á milli eldgossins í Kötlu og skjálftans í Lissabon.

            Náttúruhamfarirnar höfðu gífurleg áhrif á hugarfar fólks í Evrópu og ollu straumhvörfum í heimspeki og bókmenntum, einkum hjá raunsæjum pennum eins og Voltaire og Rousseau. En það er nú stór kafli að fjalla um, útaf fyrir sig.

Tuttugu ár af stórskjálftum

Myndin sýnir hvar stórskjálftar (stærri en 7.0) hafa orðið á jörðu undanfarin tuttugu ár (1995 til 2015). Nýjasti skjálftinn af þeiri stærð var sá sem reið yfir Afghanistan nú hinn 26. október (svarti hringurinn), með upptök á um 200 km dýpi undir Hindu Kush fjöllum. Þessi dreifing stórskjálfta sem myndin sýnir segir okkur magt merkilegt. Í fyrsta lagi eru nær allir skjálftarnir á mótum hinna stóru fimmtán jarðskorpufleka, sem þekja jörðina. Í öðru lagi eru nær allir stórskjálftarnir á mótum þeirrar tegundar flekamóta sem við köllum sigbelti. Það eru flekamót, þar sem einn flekinn sígur niður í möttulinn undir annan fleka og við núning milli flekanna koma skjálftar fram. Slík sigbelti eru einkum algeng allt umhverfis Kyrrahafið. Takið einnig eftir, að aðeins örfáir stórskjálftar myndast á úthafshryggjum eða þeirri tegund af flekamótum, þar sem gliðnun á sér stað. Til allrar hamingju fyrir okkur, sem búum á slíkum flekamótum á Íslandi.

Hreyfimynd af Bárðarbungu, fyrri hluti

Skjálftavirknin undir Bárðarbungu hófst hinn 16. ágúst 2014.  Síðan hefur Veðurstofa Íslands skráð mörg þúsund skjálfta, bæði undir Bárðarbungu og í kvikuganginum, sem teygir sig til norðurs um 70 km veg, alla leið í grennd við Öskju.  Til að skilja skjálftavirknina betur, þá þarf að skoða hana í tíma og rúmi. Margir hafa beitt ýmsu forritum og gert tilraun til að skapa hreyfimynd úr þessum merkilegu gögnum Veðurstofunnar.  Að mínu mati er besta hreyfimyndin sú, sem hér fylgir með.  Hana hefur Einar Hjörleifsson skapað. Betri útgáfa af myndbandinu er á YouTube hér: https://www.youtube.com/watch?v=3PTEDxrIRoM

eða hér: <iframe width="640" height="360" src="//www.youtube.com/embed/3PTEDxrIRoM?feature=player_detailpage" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>

eða á mbl.is hér: http://www.mbl.is/frettir/innlent/2014/09/19/skjalftavirknin_skodud_i_tima_og_rumi/

Kortið er frá Landmælingum Íslands. Skjálftastaðsetningar eru frá Veðurstofu Íslands.  Stærð jarðskjálfta er sýnd með stærð hringja. Rauðir hringir sýna skjálfta síðustu klukkutímana.  Síðan verða þeir bláir púnktar.   Klukkan efst til vinstri sýnir ár, mánuð, dag, klukkustund og mínútur.  Þessi bíómynd er nokkuð hröð, en hver klukkutími í raunveruleikanum er innan við eina sekúndu hér í bíó.  Neðri glugginn sýnir dreifingu skjálfta á þversniði frá vestri til austurs í gegnum Vatnajökul og nágrenni.  Lóðrétti ásinn er dýpi, í kílómetrum, niður í 20 km, en það eru nokkurn veginn neðri mörk jarðskjálftanna.  Langflestir skjálftar eru á bilinu 5 til 12 km.  Hægri glugginn sýnir samskonar þversnið, en þar er það skjálftavirknin í suður-norður átt, niður í 20 km. Þessi gluggi sýnir því mjög vel hvernig kvikugangurinn mjakast norður á bóginn, undan Dyngjujökli og í átt til Öskju.  Glugginn neðst til hægri sýnir fjölda skjálfta á dag, bæði undir Bárðarbungu og  umhverfis kvikuganginn til norðurs.  Skjálftar af stærðinni 3 og stærri eru sýndir með rauðu í þessum glugga.   Hér í þessari bíómynd kemur í heild vel fram myndrænt samhengi milli skjálftavirkni í Barðarbungu og í kvikuganginum, fyrst til austurs og síðan til norðurs.   Hér eru nokkrar athuganir við virknina, en atburðarásin er hröð:

1. Skjalftar hefjast í norður brún öskju Bárðarbungu á 5 til 10 km dýpi seint hinn 15. ágúst.  Þeir dreifa sér fljótlega í hring um öskjubrúnina hinn 16. ágúst. 

2. Um hádegisbil hinn 16. ágúst  brýst kvikugangur út úr Bárðarbungu og stefnir hratt til suðausturs. 

3. Um klukkan 22 þann dag (16. ágúst) breytir kvikugangurinn snögglega um stefnu til norðausturs á um 10 km dýpi. Skjálftar eru einnig öðru hvoru undir Kistufelli í norðvestri á 5 til 10 km dýpi. 

4. Kvikugangurinn þróast til norðausturs allt til um klukkan 8 hinn 23. ágúst.

5. Klukkan 9 að morgni hinn 23. ágúst gerist ótrúlega snöggt stökk, þegar kvikugangurinn hliðrast til vesturs og rýkur áfram hratt til norausturs á 10 til 15 km dýpi.   Þessi leiftursókn er eiginlega stórkostlegasti atburðurinn í þessari virkni Bárðarbungu.   Sennilega hefur hár kvikuþrýstingur verið kominn í kvikuþrónni og í kvikuganginum, en nú fengið skyndilega útrás, þegar kvikan fann sér leið aðeins vestar og inn í nýja sprungu til norðausturs.  Samtímis heldur skjálftavirkni áfram undir öskjubrúnum Bárðarbungu. 

6. Kl. 7 að morgni hinn 24. ágúst hefur kvikugangurinn náð norður brún Dyngjujökuls, en hér grynnkar hann í fyrsta sinn og sendir upp skjálfta grynnir en 5 km.   Meginvirknin er samt enn á 10 til 15 km dýpi. 

7. Kvikugangurinn heldur áfram til norðausturs en byrjar að hægja á sér um kl. 6 að morgni hinn 26. ágúst.   Þar á eftir er skjálftavirkni víða í ganginum eða  ofan hans.

8. Um kl. 10 um morguninn hinn 29. ágúst hófst eldgosið,, samkvæmt mynd úr gervihnetti.   Á þeim tíma var skjálftavirkni dreifð í ganginum norðan Dyngjujökuls. 

Við þökkum Veðurstofu Íslands fyrir leyfi að birta skjálftagögnin.

Gosúlfurinn

 

 

Smalinn í dæmisögu Esops hrópar “úlfur, úlfur!”  til að vekja athygli á sér og til að stríða fólkinu á bænum.   Einn daginn birtist úlfurinn út úr skóginum og smalinn hrópar hástöfum, en fólkið er nú hætt að trúa honum.  Úlfurinn nemur eitt lambið á brott á meðan strákurinn æpir og enginn hlustar lengur á.   Forna dæmisagan er að sjálfsögðu öfgafullt dæmi, en hún minnir okkur á hvað trúverðugleikinn er mikilvægur en brothættur. 

Sérfræðingar sem fjalla um eldgos og aðra náttúruvá verða að þræða hinn örmjóa stíg milli þess að veita upplýsingar og ráðgjöf um yfirvofandi atburð annars vegar, og að forðast þess að lesa ekki of mikið í gögnin og draga ótímabæra ályktun hins vegar.  Eitt frægasta dæmið í þessu sambandi gerðist á  La Soufriere eldfjalli á eynni Guadeloupe í Karíbahafi árið 1976.  Órói hófst í eldfjallinu  og franskir sérfræðingar ráðlögðu að öll byggðin skyldi rýmd, þar á meðal borgin Basse-Terre með 60 þúsund íbúa.  Jarðvísindamaðurinn, sem lagði þau slæmu ráð hafði góð sambönd og mikla hæfileika til að samfæra fólk, enda varð hann síðar menntamálaráðherra Frakklands.  Óróanum fylgdi aukin hveravirkni á svæðinu.  Borgin var tæmd og allt héraðið var lokað fyrir allri umferð í sex mánuði, sem hafði gífurleg áhrif á afkomu fólksins og efnahag eyjarinnar.  Ímundið ykkur að komast ekki heim í háft ár, að loka öllum verslunum og iðnaði!  Aldrei kom gosið.  Merki um eldgos er að kvika kemur upp á yfirborð jarðar í einhverju formi, annað hvort sem hraunkvika eða aska, sem kemur úr kviku við sprengigos.  Einn sérfræðingur á La Soufriere lýsti því yfir að hann hefði fundið glerkorn (storknuð kvika)  í efni sem kastaðist upp í hverasprengingum.  Þar með var dregin sú ályktun að gos væri hafið og svæðið því rýmt.   Síðari rannsóknir sýndu fram á að sérfræðingurinn hafði rangt fyrir sér, en hann hafði  misgreint kristalla af steindinni epídót sem gler.  Það voru dýr mistök, sem minna okkur á að jafnvel svokallaðir sérfræðingar geta haft rangt fyrir sér. 

Á ensku er oft notað orðatiltækið “to err on the right side.”   Ef þú gerir villu, þá er betra að hún sé réttu megin.  Allur er varinn góður, segjum við.  Það er víst betra að hafa spáð gosi, sem ekkert varð úr, en að hafa ekki spáð gosi, þegar gos brýst svo út.  En eftir hvað mörg platgos hættir fólkið að trúa þér?  

Hvað orsakaði stóra skjálftann?

 

Í morgun kom stærsti skjálftinn í Bárðarbungu til þessa.  Hann var 5,7 að styrk og á 6,2 km dýpi.  Hann er staðsettur djúpt undir norður brún öskju Bárðarbungu, samkvæmt Veðurstofunni.  Athugið að á þessum jarðskjálftaskala er til dæmis skjálfti af stærðinni 5 hvorki meira né minna en 33 sinnum stærri en skjálfti af stærð 4.  Þessi mikli skjálfti er af sömu stærðargráðu og skjáftarnir tíu undir Bárðarbungu, sem Meredith Nettles og Göran Ekstrom rannsökuðu í grein sinni árið 1998.  Það voru skjálftar frá 1976 til 1996, sem þau könnuðu, á dýpi allt að 6,7 km.   Hvað er það, sem hleypir af stað svona stórum skjálftum undir eldfjallinu?  Hvað þýðir það fyrir framhaldið?  Sérfræðingar hafa gefið í skyn að þeir telji skjálftann  í morgun  vera afleiðingu af kvikuflæði út úr kvikuþró undir öskjunni og inn í ganginn.  Það væri þá þak kvikuþróarinnar, sem er að síga niður og skjálftinn verður á brúninni.  Samkvæmt þeirri túlkun ætti kvikuþróin að ná niður á 6,2 km dýpi.    Kvikuþrær undir íslenskum eldfjöllum sem hafa öskjur eru fremur grunnt undir yfirborði.  Þanni er talið að kvikuþró sé á 2 til 3 km dýpi undir Kröflu, 2 km undir Kötlu og um 3 km undir Öskju.  Kvikuþró á allt að 6 km dýpi undir öskju Bárðarbungu væri því mjög ólíkt því sem við höfum vanist.  Þess vegna ber að athuga hinn möguleikan að stóri skjálftinn sé af tegundinni sem Ekstrom stingur uppá: tengdur hreyfingu á hringlaga sprungu, sem er í jarðskorpunni UNDIR kvikuþrónni.  Ég hef fjallað um líkan Ekstroms áður hér:  http://vulkan.blog.is/blog/vulkan/entry/1428037/

Og einnig hér: http://vulkan.blog.is/blog/vulkan/entry/1428340/

 Skjálftafræðingar eiga eftir að ákvarða af hvaða tegund þessi skjálfti er, út frá "first motion" eða könnun á hreyfingu fyrstu bylgjunnar í skjálftanum.  En á meðan verðum við að taka til greina að hann sé samkvæmt líkani þeirra Ekstroms.  Ef sig er að gerast í öskjunni og veldur jarðskjálftanum, þá ætti það að koma fram á GPS mælinum á Dyngjuhálsi. Svo er ekki.  Þá grunar mann að orsökin á þessum stóra skjálfta sé önnur en öskjusig.