Bloggfęrslur mįnašarins, maķ 2014

Sangeang Api sprengigosiš

Sangeang maķ 2014Nś er hafiš sprengigos ķ eldfjallinu Sangeang Api ķ Indónesķu, en žaš er į lķtilli eyju ķ austur hluta landsins. Žaš eru engar stórfréttir aš gos hefst ķ Indónesķu, enda eru šar 150 virk eldfjöll og gos einhversstašar į hverjum degi.  En žetta gos er stórt, öskumökkurinn er kominn ķ yfir 16 km hęš, og bert hratt til sušurs. Askan hefur žvķ truflaš flugsamgöngur ķ Įstralķu noršanveršri og ef til vill vķšar. Ég hef oft komiš til Sangeang Api, žar sem eldfjalliš er ķ grennd viš Tambora eldfjall, en žar hef ég starfaš sķšan 1986.

Leišir į Snęfellsnesi

Fornir vegir, reišgötur og gamlir bķlvegir eru menningarminjar. Sennilega eru gamlar götur elstu menningarminjar okkar og žęr ber aš varšveita. Myndin sżnir Berserkjagötu, sem mun vera frį söguöld. Ég birti hér lżsingu į vegum ķ Helgafellssveit, sem varšveitist ķ handriti. Mér žętti vęntu m aš heyra frį žeim sem žekkja ašrar fornar gönguleišir į Snęfellsnesi.

 

Vegir ķ Helgafellssveit

 

Björn Jónsson (1902-1987)

Innri-Kóngsbakka

 

“Ég ętla aš greina hér frį hvar voru ašal umferšarleišir um Helgafellssveit og til Stykkishólms, įšur en nokkur vegagerš žekktist eša hófst hér ķ sveit. En ég ętla, aš fyrsta spor ķ žį įtt hafi veriš aš brśa meš grjóti yfir verstu fśakeldurnar, sem į leiš manna voru, en žess var sérstaklega žörf ķ Žórsnesinu, en žar er landslagi žannig hįttaš, aš žar skiftast į klappaholt og fśakeldur. Auk žessa mun hafa veriš kastaš steini śr götu, žar sem umferšin var mest. En vegagerš, sem heitiš gat žvķ nafni held ég aš ekki hafi hafist fyrr en į sķšasta tug nķtjįndu aldar.

       Berserkjagata     Leišin frį sęluhśsinu į Kerlingarskarši til Stykkishólms, ef fariš var į hestum, lį inn hjį Noršara Dysi.  Žaš fram undan voru Žrengslin. Žaš var bratt einstigi ķ vestur rótum Kerlingarfjalls. Brįtt var žį komiš nišur į Sandinn, en žar var greiš leiš į vesturbakka Furu, sem žarna į upptök sķn. Žegar komiš er framhjį grjóthólum sem žarna eru er beygt til hęgri og fariš yfir Furu, og er žį komiš yfir į Sneišina, en ķ noršur brśn hennar liggur leišin nišur bratta sneišinga, sem farnir eru ķ mörgum krókum.  Žegar komiš er nišur śr Sneišinni, er greišfęr leiš til austurs merš Kerlingarhlķšinni inn aš Grettistaki, en žar er įningarstašur.  Žašan liggur leišin spottakorn inn meš hlķšinni og svo nišur Stórholtin. Žarna eru góšar reišgöturnišur aš Bakkaį.   Yfir hana var fariš į vaši viš rętur į melarana, sem er fyrir ofan Grķshólslękinn.  Įfram liggur vegurinn nišur meš Bakkaį aš austanveršu, yfir Grķshólslęk, nišur Langįseyrar, og įfram meš įnni nišur aš Bakkafossi.  Žašan liggur gata nišur Hlķšina ofan ķ Tungu og nišur ķ Amtsmannsbrekku, en hśn er nešan Markholts. Ķ Amtmannsbrekku var sjįlfagšur įningarstašur.  Įfram er svo haldiš nišur įrmót og inn yfir Grķshólsį en žar greinist leišin.  Ef hįfjara er, žį er styttra aš fara nišur Hofsstašavašal ofan ķ Haugsnes, nišur yfir Flęšilęk og įfram nišur fyrir Axlir, ofan į Skįlholt, yfir Noršlingabrś, inn Hįdegisįs, og nišur fyrir innan Ögriš. Žašan inn meš Axlarhausum, fyrir ofan Skaldįrvatn og inn aš Nesvogsbotni.  Sķšan er haldiš inn meš Nesvog og um Selskóg, ofan į Byrgisborg, yfir endann į Grensįs og nišur į Vatnsįs, og mįtti žį fara hvort heldur sem vildi inn Vatnsįs og ofan ķ Maškavķk og žašan Steinólfshöfšann nišur į Plįss, eša fara af vestari Vatnsįsendanum śt ķ Įsklif nišur į Hśshala, žašan nišur į Lįgholt, nišur Silfurgötu ofan į Plįss. 

            Ef hįsjįvaš var, žegar litast var um viš Grķshólsį žį varš aš fara nišur Engjaskóg, inn meš Berhól, inn yfir Taklęk (Saurasķki) inn Vogaskeiš nišur į Ambįttarholt, inn Stigamannaborg, inn meš Illugabjörgum, yfir Raušsteinalęk, upp Röngugötu, nišur Munkaskörš, yfir Kżrbrś, inn meš Klifsholti, nišur Kvķastöšul, og žašan inn fyrir Fell, nišur Götuholt, nišur fyrir Flęšilęk, nišur Dęldarkotsmela, fram hjį Kaupmannaborg, śt fyrir Nesvogsbotn, og žar komiš į veginn inn Selskóg, sem įšur er lżst.  

            Leišin innan frį Įlftafirši var į svipušum slóšum og vegurinn nś. Fariš var yfir Vašilshöfša viš botn Įlftafjaršar, śt hjį Bólstaš (bęr Arnkels goša), og nišur Ślfarsfellshlķš aš Hrķsasneišingum.  Žašan framan Ślfarsfells, yfir Krįkunes, śt fyrir Žórsį. Upp į Hrķsamela. Einnig mįtti fara af Vašilshöfša, upp hjį Ślfarsfelli, śt yfir Ślfarsfellshįls, nišur hjį Hvammi (bę Žórólfs bęgifóts) nišur yfir Žórsį śt Hrķsamela, śt yfir Svelgsį, fyrir sunnan Svelgsįrtśn. Śt yfir Hauksį, upp Hólahvörf, śt ķ Söšla, nišur yfir Brettingsstašalęk, nišur yfir skógarįsinn hjį Fögrubrekku, fram hjį Kallhamri, nišur Kallhamarsbrekku, og nišur į Fornastöšul hjį Saurum.  Žašan nišur Sauratögl, og nišur į Vogaskeiš, og komum žar į götuna sem hér aš framan er lżst. 

            Ef feršinni er heitiš śt Helgafellssveitina, žį var fariš af Hólahvörfum, upp  Hauksdal, fyrir ofan Skįlafell, og śt og nišur Vatnsdal, śt Bólin, nišur meš Drįpuhlķšartśnum nišur hjį Akranesi, śt Drįpuhlķšarmela, żfir Grķshólsį śt Hlķš, yfir Bakkaį, į vašinu fyrir ofan Bakkafoss, og žašan śt Skeiš.

Leiš śr Eyrarsveit lį um Tröllahįls, in yfir Įrnabotn, aš Fjaršarhornsį, inn Fjaršarhornsleiti inn hjį Snorrastöšum, aš Hraunsfirši, nišur yfir Žórsį, inn Hornsmżrar inn meš hraununum aš Hraunklifi. Hraunkanturinn er žarna 10-12 m hįr, og varš žvķ aš laga žarna veginn, svo fęrt vęri hestum. Žarna hafši veriš klauf ķ hraunkantinum og žar hefir veriš jafnašur botninn og flóraš meš hellum en žetta var svo bratt og skreift į hellunum, aš fęstir kęršu sig um aš sitja į hesti yfir klifiš.  Leišin lį svo inn Gagngötu inn ķ Kślur, nišur Smįhraun, aš Berserkjahraunsbę, yfir ………………. Meš Höfšum og nišur į Hraunhįls,  nišur Hraunhįlsmelainn yfir Stafį, įfram inn fyrir ofan Kóngsbakka, inn Kóngsbakkahvörf, inn skeišiš aš Kljįį, og žašan įfram inn fyrir Kljįrlęk, og žašan inn į Skeiš žangaš sem komiš var žegar komiš var innan śr sveit. 

En nś beinum viš af žessum vegi og förum nišur Bringur og inn fyrir įr, og komum žį į veginn sem įpur er lżst inn Engjaskóg.  Žegar komiš var inn į Kóngsbakkahvarfiš, žį var litiš į hvernig stęši į sjįvarfalli.  Vęri lįgsjįvaš eša fjara, žį var kanski fariš af hverfinu nišur fyrir innan Klettenda, nišur fyrir utan Sandvķkurlęk, og ofan ķ Sandvķk.  Žašan var haldiš inn meš Kljįrbökkum, inn fyrir nešan Bug, og inn fyrir nešan Stašarbakkatśn, og įfram inn aš Saušskeri.  Žį var fariš nišur Marbakka og komiš ofan ķ Haugsnes, og žar į götum sem įšur er lżst į leiš ķ Stykkishólm.  Aš vetrinum, ef žungfęrt var vegna snjóa, žį var oft fariš um žessar fjörur.  Um litlar fjörur var stefnan tekin frį Saušskeri į Arnarstaši og eftir aš komiš var af fjörunum, žį var haldiš įfram fyrir nešan Arnarstašatśn, og inn meš Arnarstašavog, og nišur fyrir vogsbotninn og inn į Arnarstašagötu, į leiš til Helgafells, en žegar komiš var į móts viš Bygghamarstśn, ža“beygt nišur fyrir Flęšilęk og komiš į žį götu į Deildarkotsmelum, sem hér framan hefir veriš lżst.”

 

 


Ekvador valdi dollarann$

Įriš 2000 kaus rķkiš Ekvador ķ Sušur Amerķku aš taka upp einhliša amerķska dollarann sem opinbera mynt landsins. Ķbśum var gefiš eitt įr til aš skila inn sinni gömlu mynt. Ekvador hafši barist viš mikla spillingu og veršbólgan var um 60% įriš fyrir umskiftin.

            Hver er reynslan og getum viš lęrt eitthvaš af žessu, ķ sambandi viš umręšu varšandi ķslensku krónuna?  Ašstęšurnar eru aš vķsu allt ašrar en hér, en samt er fróšlegt aš skoša hvaš hefur gerst eftir dollarvęšingu landsins.  Ķ Ekvador eru um 16 milljón ķbśar, sem flytja śt banana, olķu, rękjur, gull og bóm.  Įriš fyrir dollaravęšinguna hafši efnahagur dregist saman um 7.3% og algjört hrun blasti viš. Įriš 2000 snérist žetta viš og efnahagur óx um 2.3%, 5.6% įriš į eftir, 6.9% įriš 2004 og svo framleišis. Efnahafur Ekvador

            Önnur jįkvęš hliš er sś, aš Ekvador getur ekki leyst sig śt śr efnahagsvanda ķ framtķšinni eingöngu meš žvķ aš prenta peningasešla.  En žvķ fylgir sś neikvęša hliš aš rķksistjórn Ekvador ręšur ekki aš öllu leyti yfir mikilvęgum įkvöršunum um mynt sķna, heldur er sś stjórn ķ rķkisbanka Bandarķkjanna ķ Washington DC. Sacagawea

Hvernig tóku ķbśar Ekvador nżja dollaranum?  Hé kom ķ spiliš alveg ótrśleg tilviljun.  Žaš vildi svo vel til, aš sama įriš, 2000, gaf amerķski bankinn śt gullpening, sem er eins dollara virši og į honum er greypt mynd af indķįnakonu, meš barn sitt į bakinu.  Žetta er hin fręga Sacagawea, sem veitti landkönnušunum Lewis og Clark leišsögn vestur yfir Klettafjöllin og aš strönd Kyrrahafsins įriš 1804.  Hinir innfęddu ķ Ekvador sįu strax andlit sem žeir žekktu og vildu helst engan annan pening nema gullpeninginn meš mynd Sacagawea.  Sķšan hefur nęr allur foršinn af žessum gullpening flutst frį Bandarķkjunum til Ekvador.  


Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband