Fljúgandi Öskubakkinn og Galunggung Sprengigosið

Askan sem berst frá Eyjafjallajökli til Evrópu minnir mig á atvik sem gerðist í Indónesíu hinn 24. júní árið 1982.  Þetta atvik er eitt hið allra frægasta í sögu flugsins, og markar tímamót í rannsóknum á dreifingu ösku í háloftum og áhrifum ösku á flugþotur.   Það var flug Speedbird 9  í  þotu af gerðinni Boeing 747 frá British Airways sem var á leið frá Kuala Lumpur í Malaísíu til Perth í Ástralíu.  Flugleiðin lá yfir vestur hluta eyjarinnar Jövu í Indónesíu, en um borð voru 240 manns.  Um nóttina flaug vélin óvænt  inn í öskuský frá sprengigosi í eldfjallinu Galunggung á Jövu, og var flugvélin þá um 150 km fyrir sunnan  eldfjallið.  Myndin til hliðar sýnir Galunggung gosið 1982.   Það drapst strax á öllum fjórum hreyflum þotunnar.  Án vélarafls getur Boeing 747 vél svifið í hlutfallinu 15 á móti einum, það er að segja að hún svífur áfram um 15 km fyrir hvern km sem hún hrapar, ef vel er haldið á spöðunum.  Áhöfnin reiknaði strax út að þeir gætu svifið í 23 mínútur og 169 km vegalengd frá þeirri 11,5 km hæð þar sem hreyflarnir stöðvuðust af völdum ösku.

Þá ávarpaði flugstjórinn Eric Moody farþegana og sagði þessi frægu orð:  “Ladies and gentlemen, this is your captain speaking. We have a small problem. All four engines have stopped. We are doing our damnedest to get them under control. I trust you are not in too much distress.”

Eftir hreyflalaust 4 km hrap, niður í  7,5 km hæð, þá tókst loks að starta einum hreyfli, rétt áður en vélin  var á hraðferð niður í 3,5 km há fjöllin í vestur Jövu. Þá tóku hinir hreyflarnir við sér hver af öðrum.  Moody tókst að lenda vélinni í Jakarta, höfuðborg Indónesíu, en hann varð að standa við lendinguna til að sjá út um framrúðuna, því hún var illa sandblásin af öskunni. Við rannsókn kom í ljós að askan hafði bráðnað inni í hreyflunum og myndað gler húð, sem lokaði fyrir streymi eldsneytis til hreyflanna og drap á þeim. Myndin til hliðar sýnir innri gerð eins hreyfilsins, með glerskáninni.  Síðar, þegar þotan var tekin úr umferð, fengu allir farþegarnir minjagripi sem voru partar úr vélinni, og þeir bera það hreyknir um hálsinn, sem minjagrip eftir flugið í "Fljúgandi öskubakkanum", eins og vélin var kölluð.  Eftir þennan atburð var mikil breyting á eftirliti með gjósku frá sprengigosum til að koma í veg fyrir endurtekningu á slíkum atburðum.

Ég bloggaði um þetta gos í Galunggung síðastliðinn janúar hér og einnig um þetta merkilega flug. 

 

Athugasemdir

[Steingrímur Jónsson (IP-tala skráð) 16.4.2010 kl. 23:43]

National Geographics sýndi þátt um þetta flug. Hægt er að horfa á þáttinn (í fimm þáttum) á:
Hluti 1: http://www.youtube.com/watch?v=DWDU8XRQ_GY
Hluti 2: http://www.youtube.com/watch?v=j2QGc4nqpgo&NR=1
Hluti 3: http://www.youtube.com/watch?v=K5o_Aakw6OQ&NR=1
Hluti 4: http://www.youtube.com/watch?v=FJu_RIG-qE0&NR=1
Hluti 5: http://www.youtube.com/watch?v=_PSbpaEo_qs&NR=1

[Haraldur Sigurðsson, 17.4.2010 kl. 03:47]

Kærar þakkir fyrir ábendinguna.