Besta Eldgosamyndin árið 2009

Stórkostlegasta mynd ársins af eldgosi var tekin 12. júní úr geimfari yfir Sarychev eldfjalli í Kúrileyjum. Kúril eyjar eru eitt afskekktasta svæði Rússlands.  Eldfjallaeyjarnar eru 56 að tölu og mynda 1300 km langa keðju sem teygir sig suður frá Kamchatkaskaga, austast í Rússlandi, og alla leið til Japan. Rússar hertóku eyjarnar í seinni heimsstyrjöldinni og neita að láta þær af hendi, þótt frumbyggjar hafi verið frá Japan.  Þessar eldfjallaeyjar hafa myndast í miklu sigbelti á flekamótum, þar sem Kyrrahafsflekinn sígur niður til norðvesturs undir Asíuflekann á hraða sem nemur um 9 sm á ári.  

Alþjóða geimstöðin var á sveimi í 354 km hæð yfir Kyrrahafi  hinn 12. júní,  þegar geimfarar urðu vitni af því að risavaxinn gjóskustrókur þeyttist upp í loftið og rauf mikið gat á skýjaþykknið.  Gatið í skýin hefur sennilega myndast vegna þrýstingsbylgju frá sprengingunni. Í miðju er hár og brúnn strókur af ösku og gasi frá gígnum. Takið eftir snjóhvíta skýinu sem er eins og höttur efst á gjóskustróknum. Þetta er að öllum líkindum hluti af rökum lofthjúp sem strókurinn hefur lyft hátt í loft upp og við það þéttist raki í loftinu og myndar hvítt ský. Þetta nefna veðurfræðingar pileus ský. 

En niðri á jörðu er einnig margt að gerast, eins og sjá má á myndinni. Grá og brún gjóskuflóð streyma með jörðu frá eldfjallinu, en þau geta verið alt að 500 stiga heit og á 200 km hraða á klukkustund.  Eyjan Matua er ekki byggð, en nokkrum dögum síðar könnuðu rússneskir eldfjallafræðingar gjóskuflóðslögin, sem höfðu farið alla leið út í sjó.

 Gosið í Sarychev gjörbreytti eynni Matua, eins og sjá má af meðfylgjandi myndum frá NASA gervihnetti og hitaskynjara. Fyrri myndin til hægri af Matua er frá 26. maí 2007, en hin fyrir neðan er eftir gosið, frá 30. júní 2009.  Hér er gróður sýndur í rauðum lit, vatn dökkblátt og  ský, gufa og ís hvítt. Gjóska og hraun eru grá og dökkbrún á myndunum.  Það er augljóst af neðri myndinni að gjóskuflóð hafa þakið allan norður hluta eyjarinnar og eytt öllum gróðri, en gróður lifir enn á suður hlutanum.

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Sarychev
• Sarychev
• NASA